دلربایی عطار در کهن ترین مسجد هرات
دکور پرداز: مسجد جمعه هرات، قدیمی ترین مسجد این خطه از افغانستان که از دوره تیموریان به جا مانده، معبدی بود که به مسجد تبدیل گشته است و بر پیشانی آن، کتیبه هایی مزین به شعرهای شاعران بزرگ ایران همچون عطار، خودنمایی می کند.
مرتضی رضوانفر ـ عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و پژوهشگر کتیبه های فارسی ـ به مناسبت ۲۵ فروردین، روز بزرگداشت عطار نیشابوری، کتیبه ای با شعر عطار در مسجد جمعه یا جامع هرات در اففانستان را معرفی کرده است. وی در متنی که در اختیار ایسنا قرار داده، نخست به جایگاه و اهمیت این مسجد کهن با عنوان «نگین معماری هرات»، که در دسته بندی بزرگترین مساجد نیز قرار گرفته، اشاره کرده و نوشته است: «مسجد جمعه هرات را باید نگارخانه‌ی هنرهای اسلامی نامید؛ برای اینکه مجموعه ای است از نفیس ترین کاشی کاری، آجرکاری، سنگ کاری، گچ کاری و برخی دیگر از هنرهای اسلامی.
این مسجد مانند خیلی از مسجدهای قدیمی به معابد ادیان قبل از خود ارتباط داده می شود و دلایلی در خصوص وجود آتشکده و عبادتگاه آریاییان در مکان اولیه این مسجد ارائه شده است.
بنا به منابع مختلف، علت گسترش مسجد به شکل امروزی آنرا به دانشمند بزرگ اهل ری، امام فخر رازی (۶۰۶-۵۴۴ قمری) منتسب کرده اند.
در بدو ورود به محوطه مسجد آن چه بسیار خودنمایی می کند وجود کتیبه ها و تزئینات معماری زیبایی است که بیشتر دارای هویت و شکل مستقلی از دیگری است.
از مهم ترین نکته های کتیبه های فارسی در مساجد و دیگر بناهای اسلامی استفاده از مضامین دینی و عرفانی در قالب اشعار فارسی است که مسجد جمعه هرات نیز از این مساله مستثنی نیست.»
رضوانفر در ادامه هشدار داده است «خطری که جا دارد اینجا به آن اشاره کنم حذف تدریجی شعر فارسی از معماری مذهبی در ایران و منطقه است، در گذشته حضور شعر فارسی در معماری مذهبی در ایران و کشورهای همسایه امری حیاتی بود، که متاسفانه چندین دهه است دانسته و ندانسته از این شناسنامه و امضای هویتی دور شده و با ایران ستیزان همراه گشته ایم.»
این پژوهشگر که تا کنون کتیبه های فارسی بسیاری را در خارج از مرزهای ایران شناسایی کرده، درباره ی کتیبه های این مسجد نوشته است: «در مسجد جمعه هرات کتیبه های خیلی از شعرای بزرگ فارسی همچون سعدی، جامی، سنایی، ابوسعید، امیرخسرو دهلوی و همین طور فریدالدین عطار نیشابوری که ۲۵ فروردین را روز بزرگداشت او قرار داده اند وجود دارد.
عطار که در طبابت و عطاری دست داشت، یکی از پرکارترین عارفان و شاعران ایرانی است.
وی در حمله مغول به نیشابور کشته شد و مزارش نزدیک به مقبره خیام جای گرفت. آرامگاه او بعد از تخریب، باردیگر در قرن ۹ قمری توسط امیرعلی شیرنوایی بازسازی شد.
شعرای زیادی مانند مولانای بلخی، سنایی غزنوی، فیض کاشانی، صائب تبریزی، محمود شبستری و... در وصف او شعر سروده اند و همچون آثار او می توان به منطق الطیر، تذکرة الاولیا، الهی نامه، مصیبت نامه، دیوان اشعار و اسرارنامه اشاره نمود.»
منبع: decorpardaz.ir
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب