كمتر زمانی پیش می آید كه اعلام آمار از وضعیت شاخص ها با نقد گروهی همراه نباشد و همه را راضی كند. مسئولان مركز آمار می گویند اغلب به خاطر ارائه آمار از سمت گروهی بازخواست می شوند و آن هم در شرایطی كه این مركز فقط عكسی از وضع موجود را بطور بی طرف منتشر می كند كه می تواند زشت یا زیبا باشد، اما در آن سهمی ندارد.
به گزارش دکور پرداز به نقل از ایسنا، اول آبان ماه روز ملی آمار است؛ مروری بر پیشینه شکل گیری مرکز آمار ایران بعنوان مرجع رسمی محاسبه و انتشار آمار از این حکایت دارد که در سال های دور و در زمانی که در سال ۱۳۴۴ قانون مرکز آمار ایران به تصویب رسید، آنگاه مجموعه آماری که قبل از این در ثبت احوال و پس از آن در وزارت کشور بود بعنوان زیر مجموعه سازمان برنامه به رسمیت شناخته شد و فعالیت این مرکز از آن زمان به تدریج کامل تر و هم اکنون بعنوان مرجع رسمی آمار شناخته می شود.
به بهانه روز ملی آمار در گفت و گویی با نصیری - معاون طرح های آماری و آمارهای ثبتی مرکز آمار - برخی چالش ها و الزامات مرکز آمار مورد بررسی قرار گرفته است.
مرکز آمار مظلوم واقع شده است
این مقام مسئول در مرکز آمار به شرایط خاص این مرکز و بازتاب های آمارهای منتشره اشاره نمود و اظهار داشت: همیشه مرکز آمار مظلوم واقع شده است و گاهی وقتی مخاطبان درک مناسبی از آمار نداشته و با وضعیت روز مقایسه می کنند، نسبت به اعداد و ارقام منتشره مرکز آمار واکنش نشان داده و ما را بازخواست می کنند.
وی با اعلان اینکه حتی در سطح مدیران کشور هم این مساله دیده می شود که نسبت به آمارهای منتشره مرکز آمار واکنش مناسبی ندارند، اظهار داشت: طی سال هایی که در مرکز آمار بوده ام شاهد بودم که بارها از جانب مسئولان از استاندار گرفته تا وزیر یا مردم بازخواست شده ایم. در صورتیکه انتشار هر آماری ممکنست یک دفعه دولت پسند بوده و از نگاه مردم جالب نباشد یا این که برعکس مردم پسند باشند و دستگاه های اجرائی آنرا مورد استقبال قرار ندهند و در هر حالت این مرکز آمار است که مذمت می شود.
مرکز آمار را زیر سوال نبرید
نصیری با اعلان اینکه چالش های آماری فقط خاص ایران نیست و در همه جای دنیا تولید آمار با واکنش های متفاوتی مواجهه است، افزود: این در شرایطی است که مرکز آمار در قالب قانون و بر طبق داده های آماری و استانداردهای بین المللی حرکت کرده و آن چه را که ارائه می دهد، داده هایی است که بر طبق شرایط روز جامعه اتفاق افتاده و فقط آنرا منعکس می کند.
وی اضافه کرد: مرکز آمار تصویری از آنچه که رخ داده را به صورت بی طرف ارائه می کند؛ بطوریکه انگار عکسی از وضعیت آماری می گیرد و در اختیار مخاطبان قرار می دهد اما در این که محتوای آن عکس زشت است یا زیبا هیچ دخالتی ندارد و این موضوعی است که باید در اذهان عمومی درک مناسبی از آن وجود داشته باشد و مرکز آمار را زیر سوال نبرند. این در حالیست که نمی توان آمار اعلامی را تنها بر اساس آنچه مشاهده می شود ارزیابی کرد. مثلا اگر یک نفر دو فرزند بیکار دارد و مرکز آمار از کاهش نرخ بیکاری آگاهی داده نسبت به این مساله واکنش نشان میدهد در صورتیکه آمار شخصی نیست و متوسطی از آن چه در حال رخ دادن است، خواهد بود.
تبعیت از چارچوب های بین المللی
نصیری در ادامه بر دنباله روی مرکز آمار ایران از استانداردهای جهانی اصرار کرد و اضافه کرد: ما همیشه در اغلب شاخص ها و آمارگیری ها در قالب استانداردهای جهانی حرکت می نماییم که همچون آن می توان به آمار نیروی کار، هزینه، درآمد یا فاکتورهای اقتصادی حساب های ملی اشاره نمود.
اقدامات در امتداد نوین سازی در حوزه آمار
این مقام مسئول در مرکز آمار همین طور به جریان نوین سازی در حوزه آماری اشاره نمود و توضیح داد: ما در ایران با توجه به این که قانون تاسیس مرکز آمار داریم اما قانون آمار نداریم و این خود یکی از چالش های موجود است که البته لایحه آن تدوین شده و در کمیسیون اجتماعی دولت در حال بررسی است تا بتوان آنرا در مجلس به تصویب رساند.
وی اضافه کرد: بحث تدوین سیاست های کلی آمار نیز مورد توجه است که در کمیته آمار مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال تدوین بوده و امیدواریم مصوب شود که در تولید یکپارچه آماری بسیار موثر است و تا حدی بحث موازی کاری را منتفی می کند.
نصیری با اشاره به موضوع حکمرانی داده ها اظهار داشت: این مسئله بسیار مورد توجه است و حتی نهاد رهبری آنرا پیگیری می کنند که بتوانیم در ارتباط با ساماندهی داده ها حرکت نماییم. حکمرانی داده ها بعنوان پیش نیاز حکمرانی شایسته است و این در حالیست که متاسفانه هم اکنون تمامی پایگاه های داده به یکدیگر متصل نیستند و این معضل باید حل و فصل شود.
نصیری تصریح کرد: در حوزه آمار رسمی، لیست آمار رسمی کشور تدوین شده که البته اولیه است و هر سال می تواند اقلام جدیدی به آن اضافه شود که بیش از ۴۰۰ متغیر در آن قرار دارد و می تواند در راه توسعه استاندارد در آمار حرکت نماید.
وی اظهار داشت: چارچوب کیفیت آماری نیز ابلاغ گردیده و دستگاه ها بر اساس آن به صورت استاندارد باید آمار را ارائه کند.
ارتقای آمار ثبتی مبنا
آمارهای ثبتی موضوع دیگر یاد شده این مقام مسئول در مرکز آمار است که در این رابطه اظهار داشت: ما در تغییر نگاهی که در جمع آوری داده ها داشتیم به سمت افزایش آمارهای ثبتی حرکت کرده تا بتوانیم بیشتر آمار را بوسیله تلفن یا اینترنت و با بهره گیری از فناوری اطلاعات دریافت نماییم. بر همین اساس، سرشماری عشایری بر اساس سرشماری ثبتی مبنا صورت خواهد گرفت که به زودی از آن رونمایی می شود.
حضور خانم های نخبه در امر آمار
اما تخصص نیروهای اماری نیز مورد تاکید نصیری بود و در این رابطه توضیح داد که یکی از دلایلی که سبب می شود در بعضی موارد اطلاعات آماری چندان با فاکتورهای بین المللی منطبق نباشد، به خلأ دانش و اصول جمع آوری آماری برمی گردد که متاسفانه در بعضی دستگاه ها مدیریت آماری برعهده افراد متخصص این حوزه نیست و در این رابطه چالش های به وجود می آورد. در صورتیکه ما دانش آموختگان آماری بسیاری داریم که خانم ها همچون آنها هستند و واقعا در امر آمار نخبه بوده و می توان به خوبی از این ظرفیت بهره برد.
منبع: decorpardaz.ir