یادداشت
چند پیشنهاد برای واقعی كردن شاخص بورس
به گزارش دكور پرداز یك تحلیلگر بازار سرمایه در یادداشتی با اشاره به عوامل اثرگذار بر نوسان بازار سرمایه، وجود جباب در این بازار را تكیه بر شاخص كل به جای شاخص هم وزن دانست. وی در همین راستا چند پیشنهاد برای واقعی كردن شاخص عرضه داد.
به گزارش دکور پرداز به نقل از ایسنا، در یادداشت سید حمید رضا علوی آمده است: اگر ماه اردیبهشت را بعنوان آغاز پوست اندازی و تحول در بازار سرمایه ایران ثبت نماییم، خرداد ماه، دوره نوسان در آهنگ حرکت بورس بشمار می رود. افت و خیزها و منفی و مثبت شدن شاخص در این ماه نشانه روشنی از این واقعیت است که بازار سرمایه پس از انتقال به فاز جدید، هنوز شاکله و هویت خویش را باز نیافته است.
نکته مهم این است که «پدیده نوسان» با اینکه جزو خصوصیت ذاتی بازار است اما چنانکه دامنه نوسان در صورتیکه از حالت معقول و منطقی بیرون برود، به «بی ثباتی و عدم تعادل» منجر می شود. بر همین مبنا بزرگان علم اقتصاد می گویند که رشد و توسعه بازار فقط در سایه وجود «تعادل» دوام می یابد.
نوسانی که در ایام اخیر بازار بورس را در بر گرفت باعث نگرانی و سردرگمی سرمایه گذاران و سهامداران خرد و کلان بازار شد و ترس از تکرار و تداوم این نوسان بر ذهن همه فعالان بازار سایه افکنده است. اما اشکال کار کجاست و چه چیزی ریتم شفافیت و حرکت منطقی بازار را بر هم زده و شفافیت و پیشبینی آنرا دشوار می کند؟
نخستین مشکل این است که رقم اعلام شده برای «رشد شاخص کل» دیگر مثل گذشته بیان کننده واقعیت درون بازار نیست. البته این مشکل از دوران ریاست قبلی سازمان بورس به شکل جدی عنوان شد و بحث و مجادله زیادی بر سر این که «رشد شاخص» چه میزان واقعی یا حبابی هست، درگرفت.
در دوره مدیریت فعلی سازمان، عدد رشد «شاخص کل» همچنان بعنوان ملاک پیشرفت بازار لحاظ می شود. حال آنکه واقعیتها چیز دیگری را نشان می دهد؛ تا جایی که اکثریت تحلیل گران ملاک واقعی رشد بازار را «شاخص هم وزن» در نظر می گیرند نه «شاخص کل».
امکان دارد رشدهای جهشی و پروازهای چند ۱۰ هزار واحدی شاخص باعث خرسندی مدیران دولت و مجلس باشد یا در تریبون های عمومی مثل صدا و سیما میزان رشد شاخص کل هر روز بعنوان نشانه تحول در بازار سرمایه مطرح شود اما واقعیت آن است که چنانکه عددهای اعجاب انگیز رشد بورس و رکوردشکنی های آن ریشه در واقعیت نداشته باشد، خطر حبابی شدن بازار را به بار می آورد.
حال این سوال مطرح می شود که چه باید کرد تا بازار جوان بورس ایران، در ورطه حبابی شدن گرفتار نشود؟ به عبارت دیگر برای آنکه «شاخص»، وظیفه ذاتی خودش را بعنوان «قطب نمای راستین حرکت بازار» به درستی انجام دهد چه راههایی وجود دارد؟
یک راهکار مشخص که از مدتها قبل در محافل اقتصادی مطرح شده، این است که شاخص کل از انحصار و مونوپل چند سهم بزرگ اثرگذار بیرون برود و رشته وابستگی که به نادرستی از سالها قبل میان شاخص با چند سهم مدعی بازار برقرار شده گسسته شود.
واقعیت این است که بخش عمده ای از حبابی بودن رشد شاخص از اینجا ناشی می شود که از گذشته، در نظر سازمان چند سهم و شرکت عمده با عنوان پرطمطراق «شاخص ساز» سرنوشت شاخص را رقم می زنند. به صورت مثال ۲۴ خرداد در رفتن به سایت سازمان بورس می شد دریافت که از رشد ۳۵ هزار واحدی، قریب ۲۵ هزار واحد آن برگرفته از رشد چند سهم مذکور است، در حالیکه «شاخص هم وزن» میزان رشد بازار را ۱۰ هزار واحد نشان می داد اما شاخص کل میزان رشد بازار را ۳۵ هزار واحد نشان می داد. پدیده حباب دقیقا در همین نقطه رخ می دهد که عدد ۳۵ هزار واحد نمایانگر رشد همه شرکتها و سهم های بازار نیست.
حال برای خروج از این وضعیت و واقعی کردن شاخص بعنوان ملاک تصمیم گیری سهامداران چند راهکار مطرح است که بازارساز و سیاستگذار باید آنها را در پیش گیرند:
۱-راهکار نخست این است که به داستان «انحصار چند نماد بزرگ بر شاخص» آخر داده شود. تدبیر، عدالت و عقلانیت هم حکم می کند که این رویه تبعیض آمیز که رشد شاخص از رشد چند سهم پالایشی یا صنعتی معدل گیری شود، منسوخ شود. در این راستا سازمان بورس می تواند به جای شاخص کل، «شاخص هم وزن» را که نشانگر واقعیت رشد کل سهم ها است بعنوان معیار ارزش گذاری اعلام نماید.
۲- راهکار دوم این است که نهاد سیاستگذار، محدودیتی که دست و پای سهم ها را بسته، بردارد و اجازه دهد هر سهمی ارزش یا عدم ارزش و کیفیت واقعی خویش را در نظر معامله گران نمایان کند. برای تحقق این هدف می توان نوسان پنج درصد را برای همیشه از بورس ایران حذف نمود. اینگونه ارزش قیمتی سهم ها واقعی می شوند و در اصلاح بازار هم قیمتها ریزش مناسبی خواهد داشت و حباب قیمت به این راحتی شکل نخواهد گرفت.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب